Eredivisie: Komt de ranglijst overeen met wat de data beweert?

Strookt het aantal doelpunten van PSV met de xG van de club uit Eindhoven?

De traditionele top drie leidt de Eredivisie wat betreft expected goals. Ajax heeft minder doelpunten gemaakt dan AZ en FC Twente, maar creëerde betere kansen. Feyenoord en vooral PSV staan echter ver boven de Amsterdammers. PSV deed al voor 39.6 xG aan doelpogingen, bijna 80% meer dan Ajax en al bijna 50% van de xG van de Eindhovenaren van vorig seizoen (81.5). De ploeg van Peter Bosz creëert dus aan de lopende band kansen, en maakt er ook nog eens neer af dan verwacht.

1. PSV, 39.6 xG (45 doelpunten)
2. Feyenoord, 32.7 xG (36 doelpunten)
3. Ajax, 22.1 xG (24 doelpunten)
4. FC Twente, 20.9 xG (25 doelpunten)
5. AZ, 18.9 xG (26 doelpunten)

Luuk de Jong en Santiago Giménez zijn bij PSV en Feyenoord verantwoordelijk voor een groot deel van de xG (24% en 29%), maar Vangelis Pavlidis spant bij AZ de kroon. Bijna 39% van de xG van de Alkmaarders komt voor de voeten van de Griek. En Pavlidis weet daar wel raad mee. Hij maakte al dertien treffers, één meer dan in het hele vorige seizoen, en deed dat van slechts 7.3 xG aan doelpogingen. AZ maakte in de Eredivisie derhalve de meeste doelpunten meer dan verwacht.

1. AZ, 7.1 doelpunten meer dan verwacht
2. Go Ahead Eagles, 7.0 doelpunten meer dan verwacht
3. NEC, 6.3 doelpunten meer dan verwacht

De centrumspits bij RKC Waalwijk heeft de smaak dit seizoen nog niet te pakken. In tegenstelling tot vorig seizoen, waarin hij 12 doelpunten maakte van 9.4 xG, kwam Michiel Kramer dit seizoen in twaalf Eredivisiewedstrijden tot drie doelpunten van 4.5 xG. Het is geen enorme underperformance, maar het leidt er wel toe dat RKC de meeste doelpunten minder maakte dan verwacht.

1. RKC, 3.4 doelpunten minder dan verwacht
2. Vitesse, 3.2 doelpunten minder dan verwacht
3. Almere City, 3.1 doelpunten minder dan verwacht

Komt de defensie van Ajax ook slecht uit de data?

Het antwoord op die vraag is simpel, namelijk ja. Ajax kreeg dit seizoen weliswaar meer doelpunten tegen dan verwacht, maar de ploeg heeft na Heracles Almelo ook de meeste xGA (expected goals against). Dat is immer ondenkbaar geweest, daar de Amsterdammers jarenlang de beste of de tweede beste defensie van de Eredivisie hadden op basis van xGA. Heracles heeft tot dusverre de meeste doelpunten moeten incasseren en heeft de meeste xGA. Werk aan de winkel voor John Lammers en de zijnen.

1. Heracles Almelo, 26.0 xGA (32 doelpunten)
2. Ajax, 23.5 xGA (26 doelpunten)
3. Go Ahead, 22.8 xGA (16 doelpunten)
4. FC Volendam, 22.5 xGA (28 doelpunten)
5. FC Utrecht, 22.1 xGA (23 doelpunten)

Opvallend is dat Volendam ondanks een bijna identieke xGA aan Go Ahead maar liefst twaalf doelpunten meer heeft moeten incasseren. Defensief doen de palingboeren het dus niet zo slecht als lijkt. De Volendammers krijgen echter niet de meeste doelpunten meer tegen dan verwacht. Dat klassement wordt geleid door Heerenveen. De Friezen kregen 26 doelpunten tegen, terwijl ze 19.4 xG incasseerden.

1. Heerenveen, 6.6 doelpunten meer tegen dan verwacht
2. Heracles, 6.0 doelpunten meer tegen dan verwacht
3. Volendam, 5.5 doelpunten meer tegen dan verwacht

De defensieve prestaties van Go Ahead doen bijna niet onder voor de aanvallende prestaties. De Eagles scoorden al exact zeven doelpunten meer dan verwacht en krijgen vreemd genoeg bijna datzelfde aantal doelpunten minder tegen dan verwacht. Dat kan betekenen dat Jeffrey de Lange geweldig staat te keepen of dat de tegenstanders van de Deventenaren enorm slecht met de kansen omspringen. Go Ahead kreeg zestien doelpunten tegen, het minste aantal na de huidige top vier, maar staat op 22.8 xGA, de meeste na Heracles en Ajax.

1. Go Ahead, 6.8 doelpunten minder tegen dan verwacht
2. PSV, 5.8 doelpunten minder tegen dan verwacht
3. AZ, 2.6 doelpunten minder tegen dan verwacht

Totale over- of underperformance

Het is geen verrassing welke club in de Eredivisie na twaalf wedstrijden de verwachtingen op basis van data het meeste overtreft. Go Ahead staat op een uitstekende vijfde plek in de competitie en bleef al vijf wedstrijden op rij ongeslagen, maar staat op basis van xGD (expected goal difference) veertiende! Een klein voorbeeld: de Eagles wonnen thuis met 4-1 van Volendam, terwijl deze wedstrijd in xG verloren ging (0.6 om 1.4). Go Ahead ondernam deze wedstrijd negen doelpogingen en scoorde vier keer, terwijl Volendam slechts één treffer maakte uit negentien doelpogingen!

1. Go Ahead Eagles, 13.8 doelpunten overperformance
2. PSV, 11.2 doelpunten overperformance
3. AZ, 10.3 doelpunten overperformance

Volendam produceerde dezelfde data tegen RKC. De mannen van Matthias Kohler creëerde voor 1.4 xG aan kansen en kregen voor 0.6 xG aan kansen tegen. Ook deze wedstrijd ging echter verloren (2-1). De underperformance van de Volendammers is daardoor de grootste underperformance van de Eredivisie, waarna RKC en Vitesse volgen. Bijzonder: de Waalwijkers verloren de eerste twee duels van het seizoen met 3-1, terwijl beide duels in xG met dezelfde cijfers gewonnen werden (2.0 om 1.5).

1. Volendam, 7.5 doelpunten underperformance
2. RKC, 6.7 doelpunten underperformance
3. Vitesse, 6.3 doelpunten underperformance